|
[ terug naar index ] Jean François Moufot(13 maart 1784 - 4 april 1842)
Moufot is op zijn eigen manier belangrijk geweest voor de wiskunde, omdat hij op een bijzondere, filosofische wijze naar de wiskunde keek. Hij is daarbij waarschijnlijk beïnvloed door het filosofische werk van zijn landgenoot René Descartes die twee eeuwen eerder leefde. Net als Descartes was Moufot van mening dat je bij bewijsvoering niets hebt aan betwijfelbare argumenten; voor Moufot was overduidelijke vanzelfsprekendheid juist een reden voor twijfel. Al in zijn jeugd was Moufot gefascineerd door de schijnbare eenvoud van de postulaten van Euclides, en dan met name door het feit dat op dergelijke ogenschijnlijk vanzelfsprekende stellingen een complete wetenschap kon worden gebouwd. Dat hij aan deze fascinatie later ook inspiratie heeft ontleend, is terug te zien in de twee 'Stellingen van Moufot'. De Eerste stelling van Moufot stelt dat wanneer een willekeurig vierkant wordt getekend om een willekeurige driehoek, alle lengten van de zijden van het vierkant even lang zijn. De ''Tweede stelling van Moufot'' stelt dat wanneer een willekeurig vierkant wordt getekend om een willekeurige cirkel, het middelpunt van de cirkel binnen het vierkant ligt. Als iemand hem bij het lezen van deze stellingen verklaarde dat "dat logisch is", antwoordde Moufot steevast: "dat denk je maar...". Moufot probeerde -net als vele andere wiskundigen voor hem- aan te tonen dat het vijfde postulaat van Euclides overbodig is, omdat het af te leiden is uit de eerste vier. Uiteindelijk leidden zijn studies tot het inzicht dat verwerping van het vijfde postulaat juist mogelijkheden bood voor een volledig consistente meetkunde. Daarmee was Moufot één van de eersten die tot dat inzicht kwam, maar helaas heeft hij nagelaten om op dat moment iets van deze ontdekkingen te gepubliceren. De eer ging naar Lobachevsky, Bolyai en Gauss die 15 tot 20 jaar na Moufot hun ontdekking van de niet-Euclidische meetkundes -zoals ze zouden worden genoemd- wél publiceerden. Moufot trouwde in 1805, maar zijn vrouw overleed enkele jaren later al na de geboorte van zijn dochter. Zij is vervolgens opgegroeid bij zijn ouders in Normandië. Voorzover bekend is hij nooit opnieuw getrouwd. Jean François Moufot overleed in eenzaamheid op 4 april 1842 te Parijs. Over zijn leven en werk is in de negentiende eeuw een Frans boek geschreven door een anonieme auteur onder de titel 'De fascinerende wereld van J.F. Moufot'.
|
Jean François Moufot is in 1784 in Normandië geboren als zoon van een visser. Veel vrienden had hij niet; als enig kind was hij vaak op zichzelf aangewezen. Hij deed niets liever dan boeken lezen, of uren struinen door de duinen en turen over zee. Ook in zijn latere leven zou hij veelal een teruggetrokken bestaan leiden. In 1803 ging hij studeren aan de Ecole Polytechnique in Parijs. Hij brak zijn studie echter voortijdig af om zich te verdiepen in de filosofie.
De Eerste stelling van Moufot
De Tweede stelling van Moufot